| Tiêu đề:
Đứng kề bên thập giá, Đức Maria thông dự vào thảm kịch cứu chuộc
Đức giáo hoàng Gioan Phaolô II
Sự tham dự của Mẹ Maria vào công trình cứu chuộc của Chúa Giêsu đạt tới cao điểm khi Người đứng gần kề bên Thập giá. Mẹ kết hợp với hy tế của Con mình, và thuận nhận dâng hiến Thánh tử vì phần rỗi nhân loại. Mẹ trở thành tấm gương cho niềm hy vọng vào ánh sáng Phục sinh giữa đêm tối của Thập giá.
1.- Regina coeli laetare, alleluia! Lạy Nữ Vương thiên đàng hãy vui mừng, alleluia! Hội thánh đã hát như vậy trong mùa Phục sinh[1], mời gọi các tín hữu hãy hợp với niềm hoan hỉ của Đức Maria, Thân mẫu của Chúa Phục sinh. Niềm vui của Đức Mẹ vì Chúa Phục sinh lại càng lớn lao hơn nữa nếu chúng ta nhìn tới việc Người tham gia bền chặt vào suốt cuộc đời Đức Giêsu. Khi hoàn toàn chấp nhận lời của sứ thần Gabriel báo tin rằng mình sẽ trở thành Mẹ của Đấng Mêsia, Đức Maria đã khởi sự tham gia vào bi kịch cứu chuộc. Mẹ bị lôi cuốn vào hy lễ của con mình, theo như ông Simêon đã tiên báo vào lúc tiến dâng Con vào Đền thờ; điều này đã được tiếp diễn qua việc lạc mất và tìm được Đức Giêsu lúc 12 tuổi, và kéo dài trong suốt cuộc đời công khai. Tuy nhiên, sự liên kết của Đức Trinh nữ Maria vào sứ mạng của Đức Kitô đạt tới tột đỉnh tại Giêrusalem, vào lúc Đấng Cưú thế bị khổ nạn và chịu chết. Như Phúc âm thứ IV đã nói tới, vào những ngày đó Đức Maria có mặt tại Thành thánh, có lẽ là để cử hành lễ Vượt qua của dân Do thái.
2.- Công đồng Vaticanô II đã nhấn mạnh tới chiều kích sâu thẳm của việc Đức Maria hiện diện trên núi Calvario, khi nói rằng “Đức Maria đã trung tín duy trì sự kết hiệp với Con mình cho tới cây Thập giá” (HT 58). Công đồng cũng thêm rằng sự kết hiệp vào công trình Cứu chuộc đã được bày tỏ từ lúc thụ thai trinh khiết Đức Kitô cho tới khi Chúa chịu chết (HT 57).
Với cái nhìn được tia sáng Phục sinh chiếu rọi, chúng ta hãy dừng lại để chiêm ngắm việc Đức Mẹ gắn bó với cuộc khổ nạn cứu chuộc của Con mình, và được diễn ra qua việc thông dự vào cuộc đau khổ của Đức Kitô. Chúng ta hãy trở lại dưới chân Thánh giá, nơi mà Đức Maria đã “đau đớn khổ cực cùng với Con một của mình, và đã liên kết bằng tình mẹ với hy lễ của Con, thuận nhận vào sự hiến tế của lễ-vật do mình sinh ra” (HT 58).
Với những lời này, Công đồng nhắc tới sự “đồng tử nạn của Đức Maria”[2]: những gì mà Đức Giêsu đã chịu đau khổ trong tâm hồn và trong thân xác thì đều vọng lại trong con tim của Mẹ. Đức Maria đã bày tỏ ý chí muốn tham dự vào hy lễ cứu chuộc và kết hiệp sự đau khổ của một người mẹ vào sự hiến tế của Con. Ngoài ra, bản văn của Công đồng cũng nêu bật rằng sự ưng thuận của Đức Maria vào hy lễ của Đức Giêsu không phải chỉ là một sự chấp nhận thụ động, nhưng là một hành vi yêu thương, qua đó Mẹ đã hiến dâng Con mình làm hy lễ xá tôi cho toàn thể nhân loại.
Sau cùng, Hiến chế về Hội thánh đã đặt Đức Trinh nữ Maria trong mối tương quan với Đức Kitô, nhân vật chính của việc cứu chuộc, xác nhận rằng khi kết hiệp với “hy lễ của Đức Kitô”, Đức Maria luôn luôn tùy thuộc vào Con của mình.
3.- Trong Tin mừng thứ IV, thánh Gioan kể lại rằng “Đứng gần thập giá Đức Giêsu, có Thân mẫu Người, chị của bà Thân mẫu là bà Maria vợ ông Clêôpha, cùng với bà Maria Magđala” (19,25). Khi dùng động từ “đứng”, dịch sát nghĩa là “đứng thẳng”, có lẽ thánh sử muốn trình bày tính can trường trong khi Đức Maria và các bà khác chịu đựng đau khổ.
Cách riêng, thế “đứng thẳng” của Đức Maria gần bên Thập giá nhắc tới sự cương quyết và lòng can đảm của Người khi đối đầu với sự đau khổ. Trong bi kịch núi Calvariô, Đức Maria đã được nâng đỡ nhờ đức tin, một đức tin đã được củng cố trong trót cuộc sống, và nhất là trong cuộc đời công khai của Đức Giêsu. Công đồng nhắc lại rằng “Đức Trinh nữ Maria đã tiến tới trên hành trình đức tin và duy trì sự kết hiệp với Con mình cách trung thành cho tới cây Thập giá” (HT 58).
Đối lại với những lời nhục mạ Đấng Mêsia bị đóng đinh, Mẹ Maria cùng chia sẻ những tâm tình của Con mình, đã van nài sự tha thứ, kết hiệp với lời khẩn nguyện dâng lên Chúa Cha: “Xin Cha tha cho họ bởi vì họ không biết điều họ làm” (Lc 23,34). Thông dự vào tâm tình phó thác cho ý muốn của Chúa Cha, được biểu lộ qua những lời sau hết của Đức Giêsu trên Thập giá: “Lạy Cha, con xin phó thác thần trí con trong tay Cha” (Lc 23,46), Mẹ đã biểu lộ một sự thỏa thuận âu yếm , - như Công đồng đã nói- , “vào sự hiến tế của lễ-vật do mình sinh ra” (HT 58).
4.- Trong tiếng “xin vâng” tột độ này, Đức Maria biểu lộ niềm hy vọng tin tưởng vào tương lai huyền nhiệm, bắt đầu từ cái chết của Con mình trên Thập giá. Trên đường về Giêrusalem Đức Giêsu đã nói với các môn đệ rằng “Con Người sẽ phải đau khổ rất nhiều, bị ruồng bỏ bởi những Kỳ mục, Thượng tế cùng Kinh sư, bị giết chết và sau ba ngày sống lại” (Mc 8, 31); những lời này đã vang lên trong con tim của Mẹ Maria vào lúc bi thảm trên núi Calvariô, gợi lên niềm chờ đợi và khao khát sự phục sinh. Lòng hy vọng của Đức Maria đứng dưới chân Thập giá chứa đựng một ánh sáng còn mạnh hơn sự tối tăm ở trong nhiều tâm hồn: đứng trước Hy lễ cứu chuộc, nảy sinh ra nơi Đức Maria niềm hy vọng của Hội thánh và của nhân loại.
Dịch và giới thiệu: Lm Giuse Phan Tấn Thành, OP.
| |